Мына тасты қараңыз, үш жақтан үш түрлі бейнені көресіз — жас қыз, қарт әйел және қартаң жалғаншы. Аңыз бойынша, бұл өңірде өмір сүрген жас әрі сұлу қыз өте қатал және еркек мінезді болған. Көп батыл жігіттер оның кесірінен қаза тапқан. Ауыл тұрғындары оны қуып шыққан. Содан кейін ол арам рухтармен байланысып, жер асты үңгірінде өмір сүріп, жалғаншыға айналып, жерлестерінің ең жақсы аттарын ұрлап жүрген. Уақыт өте, оның бұрынғы табынушыларының немерелері өсіп, көпшілігі өмірден озған кезде де, ол тынышталмаған. Сонда жас батырлардың ішінде арам рухтан қорықпай, онымен күрескендер табылған. Айта кету керек, ол тек түнде ғана күшті болып, күндіз әлсірейтін. Солай болды да: күннің бірінші сәулесі түсіп, күшінен айырылған ол жас, батыл және бауырмал жігіттермен қажырлы шайқастан кейін жер асты патшалығына қайтуды шешті. Бірақ жер оны қайта қабылдамады. Тек басы ғана бетінде қалып, жер жабылып, күннің сәулесі қарияның басын тасқа айналдырды. Ол ашумен шығыс жаққа қарап тұр. Ал үшінші жақтан — мейірімді әрі дана қарт ана бейнесі. Мүмкін, біздің сұлу қызымыз осылай мейірімді әрі дана болар еді, бірақ басқа жолды таңдады. Бұл тас ескерткіш жердің бәрімізге ескертуі ретінде жасалған.

Қоныраулие үңгірі деген не? Аңыз бойынша, бұл үңгірде қасиетті адам тұрған, ол артында сиқырлы суы бар шыныаяқ қалдырған. Бірнеше ғасыр бойы адамдар мұнда тілек тілеуге келеді: тар туннель арқылы тізерлеп сүрінбей өту керек (басқа жолы жоқ), сонда ғана үңгірдегі шексіз суы бар шомылу орынында жуынуға болады. Көптеген балалы бола алмай жүрген жұптар бала туу үмітімен осы жерге келеді.

Ботаникалық жол бойында ағаштан жасалған орындықтар мен үстелдер қойылған. Жолдың ұзындығы 1 км-ден аз. Бұл жолда шамамен 70 түрлі өсімдік түрлері өседі. Олардың ішінде ұлттық парк мақтанышы — қарақандыағаш бар. Сондай-ақ, мұнда қарақандыағаш, қара өрік, сібір шүйгі, таңқурай, балдырған және басқа да өсімдіктер өседі. Сарқырап ағып жатқан бұлақтан су ішуге болады.

Жасыбай батыр — XVIII ғасырда Абылай хан басқаратын қазақ әскерінің сарбазы болған. Аңыз бойынша, Жасыбай батыр Шуайнкөл деп аталған Жасыбай көлі жағасында ұйықтап жатқан кезінде жоңғарлардың қолынан қаза тапқан.

Жасыбай батыр — XVIII ғасырда Абылай хан басқаратын қазақ әскерінің сарбазы болған. Аңыз бойынша, Жасыбай батыр Шуайнкөл деп аталған Жасыбай көлі жағасында ұйықтап жатқан кезінде жоңғарлардың қолынан қаза тапқан.

Маршрут туристік жолмен Найзатас тасына өтеді. Осы тастың етегінде туристерге арналған демалу орны бар, онда олар тынығып, әсерлерімен бөлісе алады. Артында қарақарағайлы орман қалдырып, туристер «Кемпіртас» тастарына, одан кейін «Көгершін» тастарына қарай қозғалады. «Голубь» — граниттің ерекше желдің әсерімен пайда болған формасы, ол отыратын қазға ұқсайды.

«Туристер жазбасы» — Жасыбай көлі оң жағалауындағы кішігірім тас. Тастың оңтүстік-батыс бетінде адам пішіндері салынған. «Жазба» ерекшелігі — тастың ішіне ойылып жасалған компас, ол төрт жақтың орналасуын дәл көрсетеді. Бұл суреттер қола дәуіріне жатады.

Туристер тобы әдемі әрі көркем Жасыбай көлі жағалауынан саяхаттарын бастайды, одан кейін экскурсиялық жолмен Ақбет тауының етегіне қарай бет алады, онда Кен алаң далалығы орналасқан. Осы далағаннан Ақбет тауының айналасындағы ерекше сұлулықтағы көрініс ашылады. Содан кейін туристер қолтығын Жылы сай өзені ағып жатқан қарағайлы орманға түседі, ол жерде таза әрі салқын су бар.

Сұлтанмахмұт Торайғыровтың қабірі Торайғыр көлінің солтүстігінде орналасқан. Мұнда Сұлтанмахмұт Торайғыров жерленген. С. Торайғыров – қарапайым қазақ халқын қорғаған ақын болды.

Сұлтанмахмұт Торайғыровтың қабірі Торайғыр көлінең солтүстігінде орналасқан. Бұл жерде Сұлтанмахмұт Торайғыровтың сөгі тұрады. С. Торайғыров қарапайым қазақ халқын қорғаған ақын болған.

Коныраулие үңгірі деген не? Аңызға қарағанда, онда қасиетті адам өмір сүрген, ол артында ғажайып сумен толтырылған шыныаяқ қалдырған. Бірнеше ғасырдан бері адамдар осында келіп, сұраныс жасайды: тар туннель арқылы тізерлеп өтеді (басқаша өте алмайсың) және суы ешқашан таусылмайтын купельде жуынады. Баласыз жұптардың көбі осында бала сүю үмітімен келеді.

Жасыбай батыр — XVIII ғасырда Абылай ханның басқаруындағы қазақ әскерінің жауынгерлерінің бірі болды. Аңыз бойынша, Жасыбай батыр Жасыбай көлі жағасында (сол уақытта көл Шоинкөл деп аталған) ұйықтап жатқанда жоңғарлармен қастандықпен өлтірілген.

Жанажол ауылына жақын жерде Бүркітті бөлігі (тастың пішіні), Жыланды төбесі орналасқан, онда ақын М.Ж. Көпеевтің досы, имам Абайдильда Жәнібековтың қабірі бар. Одан кейін Жанажол ауылы орналасқан. Ауылда мешіт, мектеп және М.Ж. Көпеев атындағы мемориалдық музей бар. Жанажол ауылынан кейін Ескелді деген өзен алқабы бар, онда ақын М.Ж. Көпеевтің кесенесі орналасқан. Сарыбұлак деген жерде ақынның бұрын тұрып қалған үйі бар.

Класификация маршрута №14 – Жасыбай көлі – Сәкен жар жартасы:
1) Қозғалыс түрі бойынша – автомобильдік;
2) Ұзақтығы бойынша – маусымдық;
3) Ұйымдастыру түрі бойынша – топтық.
Ұзындығы – 16 км, өту уақыты – 3,5–4 сағат. Маршруттың жұмыс мерзімі: 10 маусымнан 25 тамызға дейін.